„Potęga irracjonalności” to niezwykle poczytna książka Dana Ariely’ego, amerykańskiego autora i psychologa, która szturmem zdobyła światowe listy bestsellerów. Wydany przed kilku laty, głośny tytuł wreszcie doczekał się wznowienia, poprawienia i rozszerzenia. Wielu z nas uważa się za osoby rozsądne, a co za tym idzie – zachowujące się w sposób dokładnie przemyślany, logiczny i racjonalny. Na co dzień staramy się przewidywać konsekwencje naszych czynów i dokonywać trafnych wyborów poprzedzonych długotrwałymi rozważaniami. Dan Ariely dowodzi jednak, że ludzka racjonalność to mit. Zdaniem autora, ludzie nigdy nie postępują w sposób bezspornie logiczny, przez co ich nawet w gruncie rzeczy poprawne decyzje i tak nie są optymalnymi, a życiem człowieka w rzeczywistości rządzi irracjonalność. Ta dość kontrowersyjna teza została poparta wynikami wieloletnich badań, obserwacji i licznych eksperymentów przeprowadzonych przez Amerykanina w zakresie tzw. ekonomii behawioralnej. Ostatecznie dowiodły one, że zachowanie ludzi częściej niż racjonalne jest po prostu bezmyślne, dziwaczne lub zabawne, a w najgorszym wypadku – niebezpieczne. Sprawców irracjonalnego postępowania ludzi jest wielu: emocje, oczekiwania, prokrastynacja, zysk ekonomiczny, utrwalony porządek społeczny to tylko część z nich. Dan Ariely w podtytule swojej bestsellerowej publikacji nazywa je ukrytymi siłami, mającymi wpływ na ludzkie decyzje. Dlaczego uciążliwy ból głowy przechodzi nam dopiero wtedy, gdy sięgniemy po droższą aspirynę, natomiast nie ustępuje po zażyciu tańszej, mimo że obie mają identyczny skład? Dlaczego jesteśmy gotowi wydać krocie na wystawny posiłek w ekskluzywnej restauracji, jednocześnie kolekcjonując kupony, które podczas zakupów w supermarkecie pozwolą nam odrobinę zaoszczędzić na produktach spożywczych? Dan Ariely analizuje ludzkie zachowania w przeróżnych sytuacjach życiowych – od tych najzwyklejszych, dotyczących codziennych spraw, po ważniejsze i bardziej złożone, jak wybór partnera życiowego. Choć wydaje nam się, że w swoim życiu kierujemy się przede wszystkim rozsądkiem, a podejmowane przez nas decyzje są zawsze wynikiem racjonalnych przemyśleń, to odkrycia amerykańskiego psychologa nie pozostawiają w tym zakresie żadnych złudzeń. Dan Ariely posiada szereg niezbitych dowodów na to, że postępowanie człowieka dalekie jest od rzeczowego pragmatyzmu. Autor „Potęgi irracjonalności” przytacza setki przykładów, które pokazują, że niemal przez cały czas powtarzamy te same dziwaczne i niemieszczące się w kategoriach roztropności schematy: od picia porannej kawy, przez próby odchudzania się i zakup samochodu, aż po wybór naszego życiowego partnera. Dan Ariely obnaża ludzką skłonność do przepłacania, niedoceniania oraz nadmiernego odwlekania podjęcia różnych decyzji. Co ciekawe jednak, amerykański autor zauważa również, że te irracjonalne zachowania wcale nie są przypadkowe. Ich niezwykła regularność i schematyczność czyni z ludzi istoty... przewidywalnie irracjonalne. A jak przekonuje Dan Ariely, w irracjonalności jest potęga!